Page 10 - Wiedza o społeczeństwie. Atlas
P. 10

20      Naród


           Czynniki narodowotwórcze

                                                                                                                                                        Nadole
                  WSPÓLNE          ORGANIZACJE POLITYCZNE  INTEGRACJA GOSPODARCZA  WSPÓLNOTA KULTUROWA  WSPÓLNE TERYTORIUM                           Kluki   i  Gdańsk                                      Słupsk  Gdynia
             POCHODZENIE ETNICZNE       (PAŃSTWO)          (WIĘZI EKONOMICZNE)                                                                              b                                                 Sierakowice  Sopot
                                                                                                                                                           u                         Puńsk                    Parchowo  Gdańsk  Elbląg     Suwałki
                                                                                                                                                    Sominy  s  z  Wdzydze   Węgorzewo
                                                                                                                                                      K a                                                                         Olsztyn
                                                                                                                                                        Chojnice      W a r m i a c y  y                                 Wisła
                                                                                                                                                                        Olsztynek z
                                                                                                                                                   Stara    Wisła Kociewiacy  M a z u r            Szczecin                                  Sokółka
                                                                                                                                         Szczecin  Święta                    Kadzidło
          Zmiany w strukturze narodowościowej                                                                                                Osiek n. Notecią Krajniacy     K        Białystok                  Bydgoszcz                Narew     Bohoniki
                                                                                                                                                        Kcynia  Toruń       r   Nowogród                     Noteć                          Białystok Kruszyniany
                                                                                                                                                                            u
                                                                                                                                        Bogdaniec  Noteć  Pałuczanie  Sierpc  p Ostrołęka  Białowieża  Odra  Gorzów Wlkp.
                                                                                                                                                               Włocławek   Narewi  Bug                                                   Bug
                                                                                                                                       Odra
                                                                                                                                                                             e
                                                                                                                                                           Kujawia c y
                                                                                                                                                 Poznań  Lednica     Płock      Ciechanowiec                   Poznań
                                                           a                                                                                              Warta Kłóbka     Warszawa                                                  Warszawa
                                                         w  ś                                             Wilno                             Wolsztyn  Poznaniacy       Granica                                     Warta
                                                    Wilno  u                                                                                                    Maurzyce Łowiczanie                    Zielona Góra
                                                                                                                                                                  Łowicz
                                                       t   r                                                                              Ochla         Kaliszacy Kalisz                                                     Łódź
                                                                                                                                                                           Pilica
                        Gdańsk                       i  i  a  ł  o                                                                                         Sieradz  Łódź  Radom     Wieprz                                          Pilica    Wieprz
             Pomorze Zachod nie Noteć  M  a Olsztyn u  e  Białystok                           Białystok                                                               Kielce  Kakonin  Lubliniacy Krasnystaw     Odra   Częstochowa  Kielce
                                                   L
                                                       B
                       G d a ń s k i e
           Szczecin    Po m o r z e  Warmia  r  y  Niemen Nowogródek                                    Nowogródek                                Odra  Wrocław      Opoczno     Lublin               Legnica  Wrocław                     Lublin
                                                                                                                                                                          Bodzentyn
                                    z
                            Toruń
                                                                                                                                                                              Sandomierz
                                       w Narew  s  z  P o d l a s i e             Toruń                                                                    Opole    Tokarnia  Sandomierzanie  Biłgoraj Guciów                                San
                                                                                                                                                                              Lasowiacy
                      Poznań                                                                                   Pińsk                                        Chorzów       Wisła  Kolbuszowa                                         Wisła
                                  M a z o Warszawa  Brześć  Pińsk  e Prypeć  Poznań     Warszawa                                                            Chrzanów  K r a k o w  Tarnów  Przeworsk                      Katowice
                          K u j a w y
               W i e l k o p o l s k a
                                                                                                                                                                   Kraków i a c y
                                                                                                                                                                   a
                                                                                                                                                                     c
                                                                                                                                                                 L
                       Kalisz                 P  o  l  e  s  i                      Łódź                                                                   Pszczyna  Wygiełzów  h  y  Rzeszów  San  Mniejszości etniczne        Kraków
                                                                                                                                                                 Dobczyce
                             Sieradz                                                                                                                        Wisła      Nowy   P o g ó r z a n i e  i dialekty w Polsce
                                                                                                                                                                G  ó  r  a Sącz  Szymbark
              Łużyce
                Ś     Wrocław                                                          Kielce     Lublin                                                     Jaworzynka  Zubrzyca l  e  Łemkowie  Sanok  Mniejszości etniczne  Mniejszość językowa
                   l         Warta          Lublin  Bug  W o ł y ń                                                                     Grupy etnograficzne w Polsce  Górna    Zyndranowa
                              Częstochowa                                                                                                                             Zakopane                   Karaimi  Łemkowie  Kaszubi
                       Odra
                      ą                    k  a        Łuck                                               Łuck                                                                                   Romowie  Tatarzy
                                 M a ł o p o l s
                         s            Wisła                                         Katowice                                          Większe grupy etnograficzne
                             Katowice                                                                                                    Małopolanie                                            Skupiska ludności deklarującej przynależność do mniejszości
                            k  Kraków                                               Kraków           Lwów  Tarnopol                      Mazowszanie      Pomorzanie                              10–99 osób  100–999 osób  1000–5000 osób
                                                                                                                                                                          mniejsze grupy
                                                  Lwów
                                                                                                                                                                      Górale
                                     Przemyśl
                                                                                                                                         Wielkopolanie
                                                                                                                                                          Mazurzy i Warmiacy
                                                                                                                                                                          etnograficzne          Obszary występowania dialektów
                                                 Dniestr
                                                                                                                                         Ślązacy          grupy kresowe                            dialekt małopolski  dialekt mazowiecki  dialekt kaszubski
                                                                                                     Stanisławów                                                          muzea, skanseny
                                                                                                                                         Łęczycanie i Sieradzanie  grupy mieszane  i zbiory etnograficzne  dialekt wielkopolski  dialekt śląski  mieszane dialekty i języki
                                                      Podole
                                                   Kołomyja
                                                                                                                                       Postawy wobec ojczyzny i narodu
           Regiony historyczno-geograficzne w granicach                 Narodowości Polski okresu międzywojennego
           Polski międzywojennej i współczesnej
                                                                      Udział narodowości polskiej w województwach wg spisu z 1921 r.
             obszar Polski współczesnej                                 45  60  85 %                                                    PATRIOTYZM     KSENOFOBIA
             granice Polski w okresie międzywojennym
             ziemie należące do Niemiec przed II wojną światową       Struktura ludności wg języka ojczystego na podstawie spisu z 1931 r.
             ziemie utracone przez Polskę po II wojnie światowej         polski      ruski      niemiecki
         Wołyń regiony historyczno-geograficzne                                                  żydowski    inny (litewski,             NACJONALIZM     RASIZM
                                                                                                            „tutejszy”, czeski)
             (w granicach Polski międzywojennej i obecnie)               ukraiński   białoruski  i hebrajski
                                                                                            Struktura narodowościowo-etniczna Polski
                                         Gdynia                                              1921 r.             2011 r.                 SZOWINIZM   KOSMOPOLITYZM
                               Słupsk                                                                            Ślązacy 2,1%
                                         Gdańsk                                                            Niemcy 0,3%
                                                                                        Żydzi 7,8%
                         Koszalin              Elbląg            Suwałki  Puńsk     Niemcy 3,8%  inne 1,3%  Białorusini 0,1%  Kaszubi 0,6%
                                                                                                                      inne 0,7%
                                                                        Sejny     Białorusini 3,9%       Ukraińcy 0,1%
                                                      Olsztyn                    Ukraińcy 14,0%
              Szczecin
                                                                   Białystok                       Polacy             Polacy
                              Bydgoszcz                                                            69,2%              96,1%
                                         Toruń                                                                                                                                 Grenlandia
                                                                     Czyże
                 Gorzów Wlkp.                                               Narewka
                                                                           Hajnówka
                                                                        Orla                                                                    ST. ZJ.
                             Poznań                                                Dane Pierwszego Spisu Powszechnego z 1921 r.  Dane Narodowego Spisu Powszechnego                                S Z W E C J A  R  O     S       J       A
                                                                                                          Ludności i Mieszkań, 2011 r.
                                                          Warszawa                                                                                                                           WLK.    Wilno
                                                                                   ▼  Mniejszości narodowe w Polsce w 2011 r.*                            K  A  N  A  D  A                  BRYTANIA Berlin  Moskwa
                   Zielona Góra                                                                                                                                                          IRLANDIA      Grodno
                                                                                           Liczba osób                                                                                    Londyn  NIEMCY  UKRAINA  KAZACHS T AN
                                               Łódź                                Mniejszości  (w tym jako jedyna   Główne skupiska mniejszości narodowych  Emigracja z Polski   Detroit  Toronto  Paryż                 MONGOLIA
                                                                                    narodowe  deklarowana                              na pobyt stały                                         FRANCJA                 Ałma-Ata
                                                                                                                                                                Chicago
                                                                                            narodowość)                               46 936                   S T ANY   Nowy Jork               WŁOCHY  TURCJA                       J A P O N I A
                                                                                              46 000
                                                                                                                                         kontynenty
                                                                                                   i wschód od Białegostoku
                   Legnica                    Zelów                                 Białorusini  (30 000)  województwo podlaskie, zwłaszcza na południe   648  inne  ZJEDNOCZONE                           IRAK  IRAN   C  H  I  N  Y
                                                                                                                                         Ameryka
                             Wrocław                             Lublin                        3 000   Zelów w województwie łódzkim oraz zachod-  5067  Pn. i Środ.  41 221                  ALGIERIA             PAKISTAN
                                                                                     Czesi    (1 000)  nia część Kotliny Kłodzkiej                                                                 LIBIA  EGIPT
                                        Radłów                                                                                                            inne   M E K S Y K  KUBA                         ARABIA    INDIE
                                                                                                                                                          państwa
                                                                                                                                                                                                           SAUDYJSKA
                                             Częstochowa  Kielce                     Litwini   8 000   okolice Puńska i Sejn w województwie podlaskim  5043                                  MALI
                                                                                                                                                       925 Holandia
                                    Opole                                                     (5 000)                                                  2307 Irlandia                             NIGER  CZAD  SUDAN  J E M E N
                            Krapkowice                                                             głównie województwa opolskie i śląskie oraz                           WENEZUELA              NIGERIA  ETIOPIA
                                                                                                   lokalne mniejsze skupiska w województwach:
                                                                                     Niemcy   126 000   warmińsko-mazurskim, pomorskim, zachodnio-                                                          S O M A L I A    MALEZJA
                                                                                              (36 000)
                                            Katowice                                               -pomorskim i dolnośląskim                                                                       K ONG O  DEM. REP.   KENIA
                                                                 Rzeszów                       3 000   brak wyraźnych skupisk; Kraków, Warszawa,          Wlk.                                       KONGA                    INDONEZJA
                                                                                                                                                          Brytania
                                Krzanowice        Kraków                            Ormianie  (2 000)  Poznań                            Europa                         P E  BRAZYLIA
                                                                                                                                                                         R                         ANGOLA  Z A M B I A
                                                                                    Rosjanie  13 000   brak wyraźnych skupisk                                            U  BOLIWIA               NAMIBIA
                                                                                              (5 000)
           Mniejszości narodowe w Polsce                                                       3 000                                         11 888    17 996              E     Kurytyba                                         AUSTRALIA
                                                                                     Słowacy  (2 000)  Spisz i Orawa w województwie małopolskim  473  inne                   A  Santa Catarina*  Johannesburg
                                                                                                                                                kontynenty
          Mniejszości narodowe                                                                     województwo warmińsko-mazurskie, a także   2576 Ameryka   10 621       L  Y  N  Rio Grande do Sul*  REP. PD.                             Sydney
                                                                                                                                                              2269 inne państwa
                                                                                                                                                                                                     AFRYKI
                                                                                                                                                Pn. i Środ.
                                                                                              49 000
           Białorusini  Niemcy  Słowacy                                             Ukraińcy  (27 000)  województwa północnej i zachodniej Polski         Niemcy  484 Irlandia  I  N  T  Buenos Aires         Polacy na świecie
                                                                                                                                                              758 Holandia
           Czesi   Ormianie  Ukraińcy        Spośród innych narodowości mieszkających w Polsce wyróżnić   oraz województwo podkarpackie         Europa        2596 Wlk. Brytania   H  E                      Liczba Polaków i osób pochodzenia polskiego  Melbourne
           Litwini  Rosjanie  Żydzi          należy: amerykańską, która przekroczyła 11 tys. deklaracji oraz   Żydzi  7 000   Warszawa, Wrocław, Łódź, Kraków    Niemcy  C  R  G
                                                                                                                                                       14 950
                                                                                                                                             10 621
                                                                                                                                                              4514
          Skupiska ludności deklarującej przynależność do mniejszości  angielską (9 tys.). Mniej niż 10 tys. deklaracji liczą społeczności:   (2 000)  41 221   2017 r.  2006 r.  2017 r.  A                     powyżej 1 000 000
                                             włoska (8 tys.), francuska (7 tys.), wietnamska i hiszpańska
                                                                                                                                                                                                                 od 100 000 do 1 000 000
                                                                                                                                      2006 r.
           10–99 osób  100–999 osób  1000–5000 osób  (po 4 tys.) oraz holenderska i grecka (po 3 tys.).  * wg Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań, 2011 r.  Świat  Europa  * stany w Brazylii      główne skupiska Polaków
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15